Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) son 3 ayda düzenlediği en az 34 ihale teklif veren olmadığı için iptal edildi. Müteahhitler zarar ettikleri gerekçesiyle teklif sunmazken artan inşaat maliyetlerinden şikayet ettiler.

Artan yapı ve işçi maliyetleri gayrimenkul sektörünü vurdu. Fiyatların artmasının etkisiyle kamu ihaleleri peş peşe iptal edilmeye devam ediyor. Kamu kurumlarından ödemelerini almakta sıkıntı yaşadıklarını iddia eden müteahhitler ihalelere “zarar ettikleri” gerekçesiyle girmiyor. 

Öte yandan sert yükselişe geçen döviz kuru nedeniyle inşaat malzemesi fiyatlarının arttığına da dikkat çekiyorlar. Sadece son 3 ayda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) en az 34 ihalesi “Katılım olmadığı” gerekçesiyle iptal edildi. 

Ayrıca çok sayıda ihale ise ayrılan bütçenin üzerinde teklif verildiği ve ödenek yetersizliği olmasından dolayı iptal edildi. İhaleler iptal edildiği için de binlerce konutun bulunduğu projeler hayata geçirilemiyor. TOKİ’nin dışında birçok kamu kurumunda da benzer durumlar yaşanıyor.

 MÜTEAHHİTLER: ZARAR EDİYORUZ

Birgün gazetesinden İsmail Arı'nın haberine göre, en çok yapım ihalesi gerçekleştiren Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Karayolları Genel Müdürlüğü başta olmak üzere kamu kurumlarının ihalelerine kimse katılım göstermiyor. Müteahhitler ise Merkez Bankası 2021 yılında döviz kurunun 9 Türk Lirası olacağı öngörüsüne bulunduklarını hatırlatarak, birçok ihaleyi bu döviz kuru tahmini ile aldıklarını ama döviz kurunun 2021’in sonunda 18 liralara kadar çıktığını söyledi.

Bu nedenle batma noktasına geldiklerini belirten müteahhitler, "Çünkü döviz kurunda bu artışla inşaat malzemeleri de uçtu ve ciddi manada zarar ettik Demirden betona kadar tüm inşaat malzemelerinin ve dolayısıyla inşaat maliyetleri fırladı. Devletin önlem alması gerekiyor” dedi.

İŞÇİ BULMAK NEREDEYSE İMKANSIZ

Türkiye Kamu Müteahhitleri Platformu tarafından yapılan açıklamada ise  kamu ihalelerinde ve inşaat alanında ciddi bir kriz yaşandığı ifade ederek şu detaylara yer verildi: “6 Şubat depremi nedeni ile inşaat sektörü bir darbe daha alarak, anlık döviz kuru artışları hız kazanmış, dolar kuru 18,71 Türk Lirası'ndan 27,20 Türk Lirası seviyelerine kadar ulaşmış, emtia ve hammadde fiyatlarına etkisi de kamu müteahhitlerinin yüksek maliyetlerde işi yapmasına sebebiyet vermiştir"

Bunun yanı sıra diğer gerekçelere de örnek verilen açıklamada, 6 Şubat depremi neticesinde sektörde istihdam edilen iş gücü de deprem bölgesine sevk edilmiş olduğundan diğer bölgelerde ehil  ekip ve işçi bulmak nerede ise imkânsız hale geldiği belirtildi.

YAPI MALİYETLERİ 5 KAT ARTTI!

2020'den itibaren inşaat demirin kilosu 2,95 liradan 19,20 liraya yüzde 650 oranında, beton fiyatlarında ise 210 liradan 1.850 liraya yüzde 880 oranında bir artış meydana geldiği belirtilen açıklamanın devamında şu ifadeler yer alıyor: Bu artışlar inşaat faaliyetlerinde gerekli olan ithal veya yerli olmak üzere tüm malzemeleri etkilemiştir.2020 yılında dolar kuru 7,36 lirayken günümüzde 27,20 lira seviyelerine, akaryakıt litre fiyatları da 5 liradan 39 lira seviyelerindeki ani ve hızlı artışı da yaşanan olağan üstü ve öngörülemez durumun bir göstergesidir. Yaşanan ve öngörülemeyen bu fiyat artışları karşısında 5 katı yüksek maliyete ulaşmış yapım işleri kamu müteahhitlerine yüzde 500 oranında zarar etmesine neden oldu.”