Konut piyasasında kayıt dışılıkla mücadele sürüyor. Haberglobal’de yer alan bir habere göre; Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini teknolojiyle güçlendiriyor. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilen Mekansal Veri Analiz (MEVA) Sistemi sayesinde, gayrimenkul alım satımında tapuda düşük bedel gösteren ve kira gelirini beyan etmeyen kişiler mercek altına alındı. Bu yıl içerisinde yapılan incelemelerle binlerce kişi hakkında işlem başlatıldı.

DETAYLI ANALİZ

GİB'in dijital dönüşüm çalışmaları kapsamında hayata geçirilen MEVA, tapu kayıtlarından yapı ruhsatlarına, banka kredisi verilerinden emlak ilanlarına kadar çok sayıda kaynaktan bilgi toplayarak detaylı bir analiz sunuyor. Coğrafi bilgi sistemi tabanlı bu yazılım, bir taşınmazın alım satım ve kira değerini gerçekçi bir şekilde analiz edebiliyor. Bu sayede, vergilendirme süreçleri daha şeffaf ve veriye dayalı hale geliyor.

16 BİNDEN FAZLA TAŞINMAZ İNCELENDİ

2025 yılı içerisinde yapılan taramalarda, 16 binden fazla taşınmaz detaylı olarak incelendi. Gerçek değer ile tapuda gösterilen değer arasında fark tespit edilen işlemler nedeniyle 9.150 kişiden izahat talep edildi. Bu kişilerden 2.475'i gönüllü olarak uyum göstererek, beyan ettikleri satış bedellerini toplamda 5,9 milyar lira artırdı. Bu artış üzerinden 113,9 milyon liralık tapu harcı, ceza uygulanmadan ödendi.

ÖZEL EKİPLER DEVREDE

MEVA uygulaması, kısa süre önce 81 ildeki defterdarlıklarda aktif hale getirildi. Kurulan özel ekipler, sistem üzerinden veriye dayalı analiz ve denetim süreçlerini yürütüyor. Özellikle son 2-3 ayda yapılan gayrimenkul satışları mercek altına alınarak, tapuda beyan edilen bedellerin gerçek satış fiyatlarına ne kadar yakın olduğu kontrol ediliyor. Aradaki farkın yüksek olması halinde alıcı ve satıcılardan açıklama isteniyor. Gönüllü ödeme yapmayanlar ise vergi incelemesine sevk ediliyor. Bu kişiler hakkında eksik harç tahsilatı, yüzde 25 vergi ziyaı cezası ile birlikte tahsil edilecek.

DOĞRU BEDELLER BİLDİRİLSİN

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MEVA'nın kısa süre içinde tüm vergi dairelerinde aktif olarak kullanılacağını belirterek, sistemin sadece alım satım değil, kira gelirlerinin tespitinde de etkin rol oynayacağını vurguladı. Bakan Şimşek'e göre, her vergi dairesi, sorumluluk alanındaki taşınmazlara dair detaylı harita verileri üzerinden anında analiz yapabilecek. Böylece, kira geliri elde edilip beyan edilmeyen taşınmazlar da kısa sürede tespit edilecek. MEVA ile birlikte vatandaşların, açıklama beklenmeden pişmanlık hükümlerinden yararlanarak harçlarını doğru beyanla ve cezasız ödeme imkânı bulunuyor. Uygulamanın temel amacı, gayrimenkul işlemlerinde doğru bedellerin beyan edilmesini sağlayarak kayıt dışı işlemleri azaltmak ve vergi uyumunu artırmak.