Amerika merkezli dünyanın en büyük gayrimenkul hizmetleri firması CBRE’nin Türkiye Direktörü Can Kadir Yalnızcan, İstanbul’daki ofis stoku, ticari gayrimenkul piyasasının genel durumu, enerji verimliliği, yeşil binalar ve tesis yönetimindeki dönüşüm hakkında görüşlerini aktardı. İstanbul'daki ofis stoku hakkında bilgi veren Yalnızcan, “Toplam 8.1 milyon m²’nin üzerinde bir ofis stoku İstanbul'da mevcuttur. Bunun yaklaşık %38’i Asya, %62’si Avrupa yakasında bulunmaktadır” dedi.

İSTANBUL’DA OFİS STOKU AZALIYOR

Ticari gayrimenkul sektörü açısından bu yıla dair öngörülerini paylaşan Yalnızcan, “Bu yıl ticari gayrimenkul açısından “alıcı yılı” olarak geçecek diyebiliriz. Kredilere erişimin zorlaşması, kredi maliyetlerindeki artış ve yüksek faiz nedeniyle firmalar ellerindeki mülkleri satışa çıkartarak finansman yaratmaya yönelmeye başladı. Bu nedenle, hacimli işlemlerin yüksek iskontolu olarak gerçekleşmesini beklemekteyiz. Ancak toplam işlem adedi ve hacmi açısından zorlu bir yıl olacak. Kiralama tarafında ise, İstanbul’daki ofis stokundaki azalış ve yeni yatırımların gelmemesi nedeniyle genel olarak kira yenilemeleri ile ilerleyecek bir yıl olmasını öngörüyoruz” ifadelerini kullandı.

YEŞİL BİNA SAYISI YETERLİ DEĞİL

Dijital altyapılara yatırım yapmayan ticari gayrimenkullerin önümüzdeki 5-10 yıl içinde dezavantajlı hale gelip gelmeyeceğine ilişkin konuşan Yalnızcan, “Sadece dijitalleşmeye yatırım yapmak doğrudan tasarruf sağlamaz. Ancak dijitalleşmeyi doğru kullanmayan gayrimenkuller dezavantajlı hale gelecektir” diye konuştu. Türkiye’de şu anda farklı standartlara göre sertifikalandırılmış 650’nin üzerinde yeşil bina bulunduğunu belirten Yalnızcan, “Son istatistiklere göre ise 1200’e yakın yapımı devam eden yeşil bina projesi mevcuttur” dedi. Kentsel dönüşüm projelerindeki artışa rağmen yeşil bina projelerinde ivme olmadığına dikkat çeken Yalnızcan, “Maalesef kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yeşil binalardaki artış hızı istenilen düzeyde değil. Yeşil bina sahibi olmak maliyetleri artırdığı için özellikle konut ve dönüşüm projelerinde çok tercih edilmiyor” ifadelerini kullandı.

DEĞERLERİ ANLAŞILACAKTIR

Çevre dostu binalara olan talebi de değerlendiren Yalnızcan, “Özellikle “karbon sıfır” taahhütleri olan yerli ve yabancı gruplar, kullanıcı olacakları binalarda yeşil bina sertifikalarını arıyor. Bu eğilimin önümüzdeki 10 yılda hem konut hem de ticari gayrimenkul kullanıcıları arasında daha da yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Artan maliyetlerin yönetimi açısından da yeşil binaların değeri daha iyi anlaşılacaktır” şeklinde konuştu.