İmar planlarına itiraz edilebilir mi? sorusu cevabı oldukça merak edilen bir soru olarak sürekli gündemde yer alıyor. Emsal.com’da yer alan habere göre bu soruya hukuki cevap şu şekilde verilebilir. Hangi ölçekte olursa olsun, imar planları genel düzenleyici işlem olduğundan ilgilileri hakkında sonuç doğurabilmesi için ilan edilmek suretiyle kesinleştirilmesi zorunludur. Bu itibarla imar planlarının 3194 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca bir aylık ilan süresi mevcuttur. Bu bir aylık ilan süresi içinde ilgililerce imar planına itiraz edilebilir.

NEREYE BAŞVURULUR?

İtirazlar, imar planını ilan eden kurum belediye ise belediyeye, valilik ise valiliğe yapılır. Belediye meclisi veya valilik bu itirazları on beş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Danıştay 6. Daire, 2018 / 1505 E., 2021 / 6556 K., 20.05.2021 T.: “Hangi ölçekte olursa olsun, imar planları genel düzenleyici işlemler olduklarından ilgilileri hakkında sonuç doğurabilmeleri için ilan edilmek suretiyle kesinleştirilmeleri zorunludur. Belediye meclisince kabul edilmekle veya bakanlıkça onanmakla yürürlüğe giren 3194 sayılı Yasada belirtilen imar planlarının kesinleşmeleri için aynı madde hükmü uyarınca bir ay süreyle askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilmeleri gerekmektedir.”

İPTAL DAVASINA KONU OLABİLİR Mİ?

İmar planlarına itiraz edilebildiği gibi bu planlara karşı dava da açılabilir. İmar planlarına karşı dava açmak için imar planına bir aylık ilan süresi içinde itiraz etmek zorunlu değildir. Ancak ilgili idareye itiraz edilip edilmemesine göre iptal davası açma süresinin başlangıç tarihi değişecektir. Eğer bir aylık ilan süresi içinde ilgili idareye imar planına ilişkin bir itiraz verilmemişse dava açma süresi bir aylık ilan süresinin son gününü takip eden gün başlayacaktır. Çünkü imar planının davaya konu edilebilmesi için ilan süresinin geçmesi ve imar planının kesinleşmesi gerekmektedir. Örneğin bir aylık sürenin son günü 25.03.2025 tarihi ise dava açma süresi 26.03.2025 tarihinde başlamış kabul edilir. Dava açma süresinin başlangıcından itibaren 60 gün içinde imar planının iptali davaya konu edilebilecektir. (1) Eğer bir aylık ilan süresi içinde ilgili idareye imar planına ilişkin bir itiraz verilmişse ve ilgili idare de bu itirazı yerinde bulup itiraz sahibine olumlu bir yanıt vermişse burada davaya değer bir durum kalmayacağından bu ihtimali değerlendirme gereği yoktur. Bir aylık ilan süresi içinde ilgili idareye imar planına ilişkin bir itiraz verilmişse burada iki ihtimal üzerinde durmak gerekir.

İPTAL DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?

İmar planının iptaline ilişkin davayı menfaati ihlal edilen gerçek kişiler ile kamu veya özel tüzel kişileri de açabilmektedir. İmar planının iptali davasının, sübjektif ehliyet koşulu olan menfaat ihlali kavramının Danıştay içtihatlarında dava konusu işlemle davacı arasında kurulan kişisel, meşru, güncel bir menfaat ilişkisi olarak tanımlandığı görülmektedir. Menfaatin kişisel ve meşru olması için hukuki bir durumdan ortaya çıkması gerektiği, sözü edilen menfaat ilişkisinin varlığı ve sınırlarının her olayda yargı yerince uyuşmazlığın niteliğine göre belirleneceği de Danıştay tarafından ayrıca ortaya konmuştur. (2) Bu itibarla Danıştay, her somut olayın kendine özgü özellikleri dikkate alarak ve hatta yıllar içerisinde değişen değerlendirmelerle imar planının iptali davasında ehliyet hususuna ilişkin çeşitli kararlar vermiştir. Bu kararlarda yan ilçede ikamet eden davacının (3), vesayet yetkisi sahibi mülki idare amirinin (4), tapu tahsis belgesine sahip davacının (5) ve semt sakini sıfatıyla menfaati ihlal edildiğinden bahisle dava açan davacının (6) dava açma ehliyeti olduğu kabul edilmişse de hazineye ait taşınmazda zilyet olduğunu belirten davacının (7) ve imar planının iptali davasında belde sakini olan davacının komşu, bitişik parsel maliki ya da en azından mahalle sakini olmadığından (8) dava açma ehliyeti olmadığı kabul edilmiştir.

YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

İmar planının iptali davalarında görevli yargı yerinin idari yargı olduğu yönünde bir tartışma bulunmamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus iptal davalarına bakmakla görevli idare mahkemelerinin her zaman imar planı iptali davasında görevli olup olmayacağı hususudur.

KAYNAK: EMSAL.COM