Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Irak’ın yeniden yapılandırma amacıyla bu yılı hazırlık dönemi olarak geçireceklerini söyleyerek, bu süreçte Türkiye’nin duygusal puanını artırması gerektiğinin altını çizdi. Irak’ın Türkiye’den 5 milyar dolar taahhüdü için plan beklediğini sözlerine ekleyen Yenigün, Irak notlarını Dışişleri ve Ticaret Bakanlıklarıyla paylaşacak. 5 milyar dolar taahhüdü kapsamında, Ovaköy sınır kapısı, Ovaköy - Bağdat arasına otoyol ve demiryolu yapımı, Musul ve Basra Havalimanı projelerinin Türk müteahhitleri tarafından yapılması söz konusu. 

TMB, uzun zamandır yapmayı planladığı Irak ziyaretinden müjdeli haberlerle geri döndü. Irak’ın 90 milyar doları bulması planlanan yeniden yapılandırılması için görüşmelerde Türkiye’nin taahhüt ettiği 5 milyar dolarlık kredinin kullanılması ilgili planlar konuşuldu. . ICF Başkanı Ali F. Sanafee’nin “Üç yıldır sizi bekliyorduk” diye konuştuğunu söyleyen TMB Başkanı Mithat Yenigün, Irak izlenimlerini Milliyet Gazetesi'nden Didem Özel Tümer'e anlattı.

PARA MUTLAKA GERİ DÖNER

Irak Müteahhitler Birliği Başkanı “Üç yıldır sizi bekliyorduk” dedi. 3 yıl önce konuşmaya başlamışız, ama gidememişiz. Her mercide, “Irak zengin bir ülke. Bugün parası yok fakat bizim alacaklarımız var. Borç verelim bu para mutlaka geri gelir” dedim. Kimse “hayır” demedi. Ancak seçimler, siyasi koşullar nedeniyle gerçekleşmedi. Buna rağmen, gidişimiz büyük bir yankı uyandırdı.

EN ÇOK GERİ DÖNÜŞ VEREN ÜLKE

Irak 380 milyar dolarlık ciromuz içinde, 26 milyar dolar paya sahip. Ciro açısından dünyada 4., Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan’a rağmen Orta Doğuda 1. sıraya yerleşmiş durumda. Çünkü alışkanlıklarımız, örf, adet, yemeklerimiz birbirine çok yakın. Yaptığımız sözleşme tutarının 4 milyar dolara çıktığı yıllar olmuş. Demek ki en az bu kadar potansiyel var. Rusya, Afrika gibi ülkelerle ilgilenen firmamız 10 ise, Irak ile 30 firma ilgilenir. Irak bize en çok geri dönüş veren ülkedir. 1 milyar dolarlık iş alıyorsak, 900 milyonu Türkiye’ye gelir. Kum, çakıl, asfalt ve bitüm haricinde her şey, işçiler de Türkiye’den gidiyor. Dolayısıyla çok önemsiyoruz.

ARTIK GELMEMİZİ İSTİYORLAR

Irak’ın petrolleri çok iyi durumda. Bugün olmazsa da 5 yıl içinde normal haline gelecek. DAEŞ’i bitirdiler, Kuzey Irak ile anlaşmaya doğru bir gidiş oldu. Siyasi ortamımız da çok iyi. Artık bizim gelmemizi istiyorlar. Orada barış tesis edilmiş ve terör bitmiş. Örneğin, eskiden 3 - 5 kontrolden geçilerek girilen Yeşil Bölgeye artık tek kontrolle giriliyor. 2 ay içinde Irak Müteahhitler Federasyonu Türkiye’ye gelecek.

PLANLAMAYI BİLMEK İSTİYORLAR

Türkiye olarak, taahhüt edilen 5 milyar doların hangi projelere harcanması ve Türk firmalarının bu projeleri alması halinde yerine getireceğini beyan etmişiz. Temaslarımızda, bu yıl, hazırlık döneminde, 1 milyar dolar harcamayı düşündüklerini söylediler. 1 milyar doları, Katar, Kuveyt ve Türkiye’nin yapacağı fonlamalardan kullanmayı düşündüklerini de belirttiler. İkincisi, verilecek borcun çerçeve olarak anlatılmasını istiyorlar. Yani; şu tarihte, şöyle veririz denilmesini, planlamayı bilmek istiyorlar. Biz de bunu Dışişleri ve Ticaret Bakanlıklarıyla konuşacağız.

MÜŞAVİRLİK FİRMALARI ÖNÜMÜZÜ AÇAR

Irak, 2019’u hazırlık dönemiyle geçirecektir. Onlara sıcak durmamız, danışmanlık yapmamız lazım. Paraya bakmadan, müşavirlik firmalarımızı devreye sokmamız, öne çıkarmamız lazım. Onları desteklersek, önümüzü açarlar. Hem Türk malzemesi satışına, hem Türk firmalarının oraya gitmesine izin verirler. Hatta işletmelerin gitmesine imkan tanımış olurlar. Müşavirlik firmalarımız gittiği zaman şartnameyi hazırlıyor, projeleri hazırlıyor, Türk malzemesini tanımlıyor. Oysa bir yabancı, İngiliz, Amerikalı bizzat markayı şartnameye koyuyor. Özellikle Körfez ülkelerinde bu sıkıntıyı çok çekiyoruz.

DUYGUSAL PUANIMIZI ARTIRALIM

Doğu, Orta Doğu duygusaldır. Buna hitap etmek lazım. Irak’ı biz bu 8 ay yalnız bırakmazsak inanıyorum ki etki altında bırakırız. Ne kadar yakın durursak inanıyorum ki o kadar duygusal puanımızı artırırız ve iş alma ihtimalimiz kuvvetlenir.

GÜVEN VERMELİYİZ

Irak’ta “Bir kaç yıl sonra borca ihtiyacımız olmayabilir” dediler. Çünkü petrol fiyatı yükselirse, üretimi 6 milyon varile çıkarmayı hedefliyorlar. Bizim bu çerçeveyi iki bakanlığımıza iletmemiz gerekiyor. Bu güveni vermeliyiz. Vereceğiz ki, bizim firmalarımızın yalnız o işler için değil, diğer işler için de bize daha sempatik bakmalarını sağlayalım. Katkımızla sınırlı kalmayacağına ve oradan daha çok pay alacağımıza inanıyoruz.

En yakın rakip Çin

Gidilen ülkelerdeki en büyük rakibimiz her zamanki gibi Çin. Çin ucuza yapıyor ve çok parası var. Ancak kalite düşük, zamanlamayı tutturamıyor ve sosyalleşmiyor. Sadece kendi elemanlarını kullanıyor. Bunu Afrika’da çok sık duyuyoruz. Taahhütler yerine gelirse, Irak’ın Çin’e ihtiyaç duymayacağını, bizim şanslı olacağımızı düşünüyoruz. Avrupalılar bizimle yarışamazlar.

5 milyar dolarlık taahhüt

5 milyar dolarlık taahhüt kapsamında Irak ihaleye çıkacak. İhaleye sadece Türk firmaları girecek. İhaleyi kazanan firma parayı Türkiye’den alacak. İşte Türkiye’nin Irak’ta yapmayı planladığı projeleri:

- Ovaköy’e ikinci sınır kapısı inşa edilecek
- Ovaköy - Bağdat arası otoyol ve demiryolu yapımı
- Musul havalimanı ve sanayi bölgesi kurulacak
- Su altyapı projeleri
- Basra Havalimanı genişletme projesi