Konut üretiminde altın vuruş 2018 yılında yapıldı. Şu anda ise inşaat firmaları ellerindeki taahhütleri bitirmekle meşgul. İnşaat piyasasının yeni normaline geçmesi için piyasanın aksiyonuna bakarak hızla hazırladığını açıklanan verilerden görebiliyoruz. Bu geçişin durağanlığı barındırması kaçınılmaz bir sonuç. O yüzden inşaat piyasası en iyi ihtimalle herşey yolunda giderse 2020 yılının 3. Çeyreğinden sonra yenilenmiş piyasa koşulları çerçevesinde yollarına devam edecek. Çünkü “kartlar yeniden karılacak.”

Yukarıdaki iki tabloyu incelediğimizde, ayrıca 2002 yılından başlayan TÜİK verilerinde de görüleceği üzere Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayıları 2002 yılından beri ilk defa olmak üzere 2017 yılının 4.çeyreğinde Yapı Kullanma İzni Alınan daire sayılarından az olmaktadır. Bunun anlamı şudur: İnşaat firmaları Yapı Ruhsatlarını aldıkları projelerini tamamlıyorlar ama yeni proje almıyorlar. Neden almadıkları daha önceki yazılarımda açıklamaya çalıştığımdan bu konuya girmiyorum.

Arsa sahiplerinin altın yılları geride kaldı.  Yukarıdaki Yapı Kullanma İzni Alınan Daire Sayıları (Oturma Raporu) tablosun bir çeyreklik dönem istisnası dışında  Oturma Raporu alınan daire sayısı hep bir önceki yıla göre artışlar sağlamış ve bir önceki rekorunu bir sonraki sene kırarak 2018 yılında 873.034 adet Oturma raporu alınan daire sayısıyla en son rekora ulaşmıştık. Son 5 yıl içinde inşaat ruhsatı alınan daire sayısı ile oturma ruhsatı alınan daire sayısını çıkardığımızda; inşaa edilip oturma raporu alınması gereken daire sayısının 585.891 adet olduğunu görüyoruz. 2019’un ilk çeyrek yapı kullanma izni alınan daire sayısına, inşaa edilip oturma raporu alınması gereken daire sayısı olan 585.891 adet dairenin hepsinin tamamlanacağını bile varsaysak ki bu mümkün değil,  831.710 daire yapar. Bu rakamda bir önceki yıla göre düşüş olacağının kesin göstergesi kabul edilebilir.

2018 yılından beri Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayıları hızla düşüş sergilemekte. Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayısı 2017’nin1. çeyreğinde  236.739 adet iken, 2018’in 1. çeyreğinde 138.896 adete ve 2019’un 1. çeyreğinde  ise 75.183 adete düşmüştür.

2018 yılında yaşanan ani kur hareketinden sonra piyasa şartları gereği sektörümüzün büyük bir kısmı temkinli olup yeni projelere başvurmadığını göstermektedir. Buradan hareketle piyasanın önceki normaline göre arsa sahiplerine sen yüzde 40 verdin, ben nasıl olsa fiyat artacak 45 vereyim, yok 50-55 hatta hatta % 80 vereyim diyecek babayiğit pek kalmadığından piyasa yeni normalini oluşturacaktır.

Dolayısıyla inşaat piyasasının yeni normalinin oluşması için inşaat piyasasının verilerine bakarak bu zeminin oluşmaya başladığını konut üreticileri olan müteahhitler tarafından söyleyebiliriz. Henüz bu zemine yani yeni normale arsa sahipleri elbette hazır değiller. “Komşum %50’ye yerini müteahhide verdi ben ondan aşağı vermem” diyen arsa sahiplerine en güzel cevabı müteahhitler  Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayılarıyla göstermekteler.

Farkında olmak zorundayız!

 İnşaat piyasasında enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde konut fiyatlarını maliyet arttı diye artırmak isteseniz bile arttıramazsınız. Arsa sahibiyle bugünün piyasasına göre yüksek oranda kat karşılığı sözleşme yapmış olan firmaların son 1,5 yıldır: “Maliyetlerimiz çok arttı fiyatlara yansıtamıyoruz, ama yakında yansıyacak, konut fiyatları şu kadar, bu kadar artacak” demelerine aldanmak büyük hata olur. Yüksek faiz ve yüksek enflasyonist ortamlarda her zaman enflasyonun altında olur konut fiyat artışları. Yapılması gereken tek şey kartları yeniden karıp, arsa sahipleriyle anlaşma yapılan oranları gözden geçirmekten başka bir şey değildir. Dolayısıyla YENİ NORMALin oluşması için koşullar da oluşuyor zaten.

Ekonomik koşulları görmezden gelen, görmek istemeyen müteahhitlerin zarara uğrayacakları aşikar.

2019 yılı Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayısı verileri çok önemli bir gösterge olacak.

Suya karşı kürek çekmek hem riskli olur, hem de yorucu.