Türkiye’de konut sektöründe yeni bir uygulama devreye giriyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ile TÜRKSAT A.Ş. tarafından geliştirilen Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu, 1 Ocak 2025 itibarıyla e-Devlet Kapısı üzerinden hem vatandaşların hem de kamu kurumlarının erişimine açıldı.
Konu ile ilgili olarak paylaşılan detaylara göre söz konusu sisteme başlangıçta yaklaşık 14 bin kullanıcı giriş yaparken, kasım ayı itibarıyla kullanıcı sayısı 400 binin üzerine çıktı.
Kamu kurumlarına açık olan 630 coğrafi veri katmanından yaklaşık 100’ü artık vatandaşların kullanımına da sunuluyor. Afet ve acil durum yönetimi, çevre koruma, enerji ve yatırım planlaması gibi birçok alana ilişkin verilerin harita tabanlı gösterildiği platform, kısa sürede yoğun ilgi gördü.
Vatandaşlar, yaşadıkları ya da yatırım yapmayı düşündükleri bölgeler hakkında pek çok bilgiyi artık tek bir harita üzerinden görüntüleyebiliyor.
Platform sayesinde imar planları, demiryolu hatları, liman bağlantı noktaları ve çevre koruma alanları gibi kritik veriler coğrafi olarak incelenebiliyor. Bunun yanı sıra milli park sınırları, tabiat parkları, doğal sit alanları ve sulak alanlar gibi çevresel ve koruma odaklı çok sayıda veri katmanı da sistemde yer alıyor.
Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu, kamu idaresinin yanı sıra yatırımcılar için de önemli bir karar destek aracı niteliği taşıyor.
Rüzgâr enerjisi santrali alanları, biyokütle enerjisi potansiyel bölgeleri, ortofoto görüntüler ile organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve teknoparklara ilişkin veriler harita üzerinden izlenebiliyor. Bu sayede enerji, ulaşım ve sanayi yatırımlarında saha seçimi ve planlama süreçleri daha hızlı ve veriye dayalı biçimde yürütülebiliyor.
Platformda sunulan veri katmanları yalnızca altyapı ve sanayi konularıyla sınırlı değil. Kullanıcılar toprak organik karbon haritası, erozyon ve çölleşme hassasiyet haritaları, milli parklar, tabiat parkları, anıt ağaçlar, kaplıcalar ve mağaralar gibi doğal kaynak ve çevreye ilişkin bilgilere de ulaşabiliyor. Ayrıca meteoroloji istasyonları, nüfus yoğunluğu ve acil durum toplanma alanları gibi günlük yaşamı doğrudan ilgilendiren veriler de coğrafi katmanlar şeklinde sunuluyor.
Aktarılan bilgilere göre söz konusu platformun öne çıkan yeniliklerinden biri, Hazine taşınmazlarına ilişkin verilerin coğrafi tabanlı gösterimi. Vatandaşlar ve yatırımcılar, kira, satış veya irtifak hakkına konu olan ya da yatırım teşvik kapsamındaki Hazine parsellerini harita üzerinden görebiliyor.
Parsellerin konumu, yüzölçümü ve ihale tarihi gibi bilgilere tek noktadan erişim sağlanarak, yatırım kararlarının daha şeffaf ve veriye dayalı biçimde alınması amaçlanıyor. Kamu kurumları da bu sayede taşınmaz yönetimi, yatırım planlaması ve proje geliştirme süreçlerini hızlandırabiliyor.
Afet yönetimi açısından da önemli bir işlev gören platform, kamu kurum ve kuruluşlarının olası risklere daha hazırlıklı olmasına katkı sağlıyor. Deprem riski, heyelan ve çığ tehlike alanları gibi kritik bilgiler, ilgili coğrafi katmanlar üzerinden hızlıca görüntülenebildiği için afet öncesi planlama, afet anı müdahale ve afet sonrası iyileştirme süreçleri daha etkin yönetilebiliyor.
Kamu kurumları ve yerel yönetimlere ait coğrafi veriler platformda yetki bazlı olarak paylaşılıyor. Veri sahipleri tarafından oluşturulan Coğrafi Veri Paylaşım Matrisleri, hangi veriye kimin hangi düzeyde erişebileceğini belirliyor. Böylece hem veri paylaşımının etkinliği artıyor hem de stratejik öneme sahip bilgilerin güvenliği korunuyor.
Vatandaşların erişimine açılan coğrafi veri katmanları arasında endüstri bölgeleri, organize sanayi bölgeleri ve teknoloji geliştirme bölgelerinin imar planları, özel çevre koruma bölgeleri, rüzgâr enerjisi santrali alanları, su ve rüzgâr erozyonu haritaları, çevre düzeni planları, toprak organik karbon haritası, ilana konu Hazine parselleri (irtifak, kira, satış, yatırım teşvik), nüfus verileri ve nüfus girdileri, anıt ağaçlar, mağaralar, kıyı kenar çizgisi, kıyı, göl ve nehirleri kapsayan yerüstü su kütleleri, milli park ve tabiat parkı alanları, mücavir alan sınırları, şehir atlası, CORINE arazi örtüsü sınıflandırması, taşkın tahliye alanları, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile 2014–2016 dönemine ait 10 cm çözünürlüklü ortofoto verileri bulunuyor.
Bu kapsamlı yapısıyla Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu, kamu yönetimi, özel sektör ve bireysel kullanıcılar için güncel ve bütüncül bir coğrafi veri altyapısı sunarak karar alma süreçlerine doğrudan katkı sağlayan stratejik bir dijital hizmet niteliği kazanmış durumda.