Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre 1 Ocak 2011 tarihi itibari ile tüm binalarda Enerji Kimlik Belgesi (EKB) çıkarılmasının zorunlu hale geldiğini hatırlatan EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Özhan Yurtseven, bu uygulama sayesinde kiralayan veya satın alan kişinin oturacağı yapının enerji sınıfının ne olduğunu bileceğini kaydetti. Yurtseven, “Bu da binalara olan talebe ve fiyatlarına yansıyacak. EKB olan binalar daha hızlı satılıp kiralanırken, ısıtma, soğutma gibi büyük kalemlerde tüketimin azalması ile yıllık aidatlarda da EKB sınıfına göre düşüşler olacak. Yapılan düzenlemeler ile binaların enerji sınıflarına göre bir vergilendirmeye tabi tutulması, enerji verimliliği yüksek binaların daha düşük oranda vergilendirilmesi de mümkün olacak. Vergi mevzuatı da ısı yalıtımını teşvik amacıyla mükelleflere belli kolaylıklar sağlıyor“ dedi. 

“EKB olmadan yeni binalara oturma ruhsatı yok”

1 Ocak 2011 tarihinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan binaların ‘mevcut bina‘ olarak tanımlandığını söyleyen Yurtseven, şunları söyledi: “1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı için başvuru yapan binalar ise yeni bina tanımına girer. 1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı alan yeni binalar, EKB olmadan belediyelerden yapı kullanma izin belgesi (oturma ruhsatı) alamayacak. Mevcut binalar için EKB alma zorunluluğu 2 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu’na göre 2 Mayıs 2017 tarihine kadardı. Bu tarih dördüncü kez ertelenerek EKB uygulama tarihi 2020 yılı oldu. Yönetmelikte ‘Bu yönetmeliğin 25’inci maddesinin 15’inci fıkrası 1 Ocak 2020 tarihine kadar uygulanmaz‘ hükmü yer aldı. 1 Nisan 2010 tarihli yönetmelik değişikliğinin 25’inci maddesine göre ‘Binalar veya bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme ile ilgili iş ve işlemlerde enerji kimlik belgesi düzenlenmiş olması şartı aranır. Binanın veya bağımsız bölümün satılması veya kiraya verilmesi safhasında, mal sahibi enerji kimlik belgesinin bir suretini alıcıya veya kiracıya verir‘ hükmü yer alıyor.”

EKB’nin çıkartılmamasının pek çok yaptırıma bağlandığını kaydeden Yurtseven, “EKB asgari olarak binanın enerji ihtiyacını, enerji tüketim sınıflandırmasını, yalıtım özelliklerini ve ısıtma-soğutma sistemlerinin verimini, özetle binanın enerji performansını gösteren bir belge. Alındığı tarihten itibaren 10 yıl geçerli. Süre sonunda belge yenilenmeli. Binada enerji ihtiyacının değişmesine neden olan herhangi bir tadilatın yapılması halinde, EKB mevzuatlara uygun olacak şekilde bir yıl içinde yenilenmesi gerekiyor“ dedi. 

EKB‘ye vergi avantajları

Gelir Vergisi Kanunu’nda 6728 ve 6745 sayılı kanunlarla yapılan değişikliklerle bazı olanaklar sağlandığını belirten Yurtseven, şu bilgileri verdi: “Gayrimenkul sermaye iradı sahiplerine de aynı nitelikteki harcamalarını gerçek gider yöntemini seçmiş olmaları koşulu ile kira gelirlerinden düşme, işletmelere işletmelerine dâhil olan gayrimenkullerin iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamaları binanın maliyetine eklemeksizin doğrudan gider yazma gibi imkanlar sağlanıyor. Damga Vergisi’ne, binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak yapılan işlemler ile imalat sanayinde faaliyet gösteren sanayi sicil belgesini haiz firmaların, kapasitelerinin ve verimliliklerinin artırılmasına, aynı zamanda enerji tasarrufu sağlanmasına yönelik olarak imalat faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılmamış yeni makine ve teçhizat alımlarına ilişkin işlemlerde istisnalar getirildi.“ 

Binalarda enerji tüketimi

Binalar için en düşük performansı temsil eden G sınıfı binalarda enerji tüketimi ve sera gazı salınımının çok yüksek olduğunu söyleyen Yurtseven, “Enerji performansı en üst seviyede olan A sınıfı binalar ise yasalarca öngörülen asgari şartların en fazla yüzde 40'ı kadar enerji tüketimine sahip. G sınıfı binalar yasalarca öngörülen asgari şartlardan en az yüzde 75 daha fazla enerji tüketiyor. D sınıfı binalar ise yasalarca öngörülen asgari şartlarda veya bu şartlardan yüzde 19 daha fazla enerji tüketiyor. EKB’de C sınıfı olarak atanmış olan binalar yasalarca öngörülen asgari şartlardan yüzde 1 ila yüzde 20 arasında, B sınıfı olarak atanmış binalar ise yüzde 21 ila yüzde 60 arasında daha az enerji tüketiyor“ bilgisini verdi.  

Isıtma ve soğutmada yüzde 50‘ye varan tasarruf

EKB sayesinde binaların enerji tüketim seviyelerinin yetkili kurumlar tarafından tescil olmasının birtakım avantajlar getireceğini söyleyen Yurtseven, alım satımlarda dairenin değer kazanımı ve yeni binalarda kullanım başladıktan sonra ısıtma, soğutma için yapılacak harcamalarda yüzde 50‘ye varan tasarruflar sağlanacağını vurguladı. Yurtseven, sağlanan avantajlar arasında 2011-2015 arası yalıtım malzemeleri için KDV‘nin yüzde 18‘den yüzde 1‘e indirilmesi, 2011-2017 arası yalıtım malzemeleri için KKDF ve BSMV oranının yüzde 0 olması, 2015-2023 arası EKB sınıfı A olana yüzde 25, B olana yüzde 20, C olana yüzde 15 ucuz elektrik kullanma olduğunu ifade etti.

2015-2018 arası enerji verimliliği uygulamalarında kredilere özendirici sübvansiyonlar getirildiğini belirten Yurtseven, EKB sınıfı A olana yüzde 25, B olana yüzde 20, C olana yüzde 15 oranında imkan sağlandığını, 2018-2020 arası binalar için alım-satım vergisi indiriminin EKB sınıfı A olan için yüzde 75, B olan için yüzde 50, C olan için yüzde 25 oranında olacağını, 2019-2023 arası binalarda emlak vergisi indiriminin ise EKB A olan için yüzde 75, B olan için yüzde 50, C olan için yüzde 25 oranında olacağını söyledi. Yurtseven, EKB sınıfı A olan binanın enerji tüketimi ve CO2 salımı düşük olacağı için EKB sınıfı G olan binaya göre satım ve kiralamada çok büyük avantaj sağlayacağını da sözlerine ekledi.