Türkiye'de 6.7 milyon riskli konutun dönüşmesi için çalışmalar hızlandı ve kamu binaları için de hareke geçildi. Olası bir depremin ardından kamu binalarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması, kamu hizmetlerinin aksamaması için kamu binası stokunun envanterinin çıkarılması ve bir program dahilinde ihtiyaç duyulacak binaların güçlendirilmesi veya yeniden inşa edilmesi planlanıyor.

Bu amaç kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı teknik heyeti, Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve ODTÜ akademisyenleriyle buluştu. Yapı İşleri Genel Müdürüğü koordinasyonunda yapılan çalışmalar kapsamında Türkiye’de ilk kez uygulanacak bir model hayata geçirildi. Geliştirilen model yazılıma aktarıldı, pilot uygulama da tamamlandı.

KIRMIZI BİNA ÖNCELİKLİ

Türkiye’deki 500 bin kamu binasında aynı anda risk tespiti yapmanın teknik ve bütçe açısından mümkün olmaması durumunda gerçekleşen çalışmada süreç su şekilde devam ediyor;

Bir tablet ve cihaz aracılığıyla binalardan karot almadan ya da her hangi bir tahribat yapmadan risk durumu tespit ediliyor. Bu çalışmada zemin durumu, binanın yaşı, statik özellikleri gibi birçok unsura bakılıyor. Gerçekleşen çalışmanın ardından binanın bir puanı ve buna bağlı olarak rengi oluyor. Kırmızı bina birinci öncelikli yapı, turuncu bina ikinci öncelikli yapı, yeşil bina ise üçüncü öncelikli yapı anlamına geliyor. Bu modelle öncelikli dönüşmesi gereken alanlar belirleniyor ve yenilenecek kamu binaları için sıralama yapılıyor. İlk önce kırmızı binalardaki teknik deneyler ve gerekirse güçlendirme ve yıkımlar yapılıyor. Hazırlanan modelin güvenilirliği de test edildi. Teknik olarak risk tespiti tamamlanan 300 bin yapı için bir kez de bu model denendi. Sonuçlar kapsamında tabletle yapılan ölçümlemede yüzde 90-99 oranında başarı sağlandı.

DÜZCE’DE BAŞLADI

Yeni risk tespit modelinde Düzce pilot bölge oldu ve 2 bin 200 yapı üzerinde uygulandı. Bakanlık tarafından bu model tüm ülkede yayılacak. Başta depremden etkilenen iller olmak üzere tüm illerde bulunan kamu binaları taranıp öncelikli yapılar belirlenecek. Bu kapsamda hen riskli yapılarda yenileme öncelik olacak ve bütçenin doğru kullanımı sağlanacak. Model üzerinde çalışan ekip Elazığ’a da gitti ve burayı açık laboratuvar olarak kullandı. Model buradaki konutlar üzerinde tespit edildi.

1740 BİNAYA GÜÇLENDİRME PROJESİ

Kamu binalarının talebe göre güçlendirildiğini sözlerine ekleyen Bakanlık yetkilileri şu ifadeleri kullandı:

“Bakanlığımızca doğrudan yürütülen çalışmalarda, son 10 yılda incelenerek güçlendirme projesi yaptırılan toplam kamu binası sayısı 2020 yılı ocak ayı itibarıyla 1740 adete (yaklaşık 3.446.196 metrekare), güçlendirme imalatı yapılan kamu binası sayısı da yüzde 70’i birinci ve ikinci derece deprem bölgesinde olmak üzere 114’e adete ulaşmıştır. Halen kurumlar tarafından talep edildiği takdirde Bakanlığımızca bu çalışmalar yürütülmektedir. Bünyelerinde inşaat yapım onarım gibi birimler kuran bakanlıklar kendilerine ait yapılarda gerekli gördüklerine bina analiz ve güçlendirme çalışması yapıyor.”