İzmir Serbest Mimarlar Derneği (SMD) Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Onur, derneğin çalışmaları, mimarların yaşadığı sorunlar ve mesleğe dair bakış açılarını İnşaat Deryası ile paylaştı. Dernek olarak mimarlık mesleğinin gelişimi için önemli adımlar attıklarını vurgulayan Onur, "Mimarlar Odası çok geniş bir alanda hizmet veriyor; kamuda çalışan, akademisyen ve farklı alanlardaki mimarları kapsıyor. Biz ise odanın gerçekleştiremediği faaliyetleri hayata geçirmek amacıyla yola çıktık. Sektörde ofisi olan ve serbest çalışan mimarlarla birlikte İzmir Serbest Mimarlar Derneği’ni kurduk. Şu an 49 üyemiz var ve hepsi mesleklerini etik kurallar çerçevesinde icra eden serbest mimarlardan oluşuyor" dedi.
Öğrencilere burs sağlamak, staj programları geliştirmek ve mimarlık alanındaki yarışmaları desteklemek gibi konular üzerinde çalıştıklarını belirten Onur, 2024 yılında altı derneğin birleşerek bir federasyon oluşturduğunu hatırlattı. "Mimarlık mesleğini nasıl ileriye taşıyabiliriz diye düşünüyoruz. Bu kapsamda bir mimarlık yasası oluşturulması için altyapı hazırlıyoruz" diye konuştu.
Yönetmelikler Yetersiz ve Karmaşık
Mevcut yönetmeliklerin yetersiz ve karmaşık olduğunu belirten Onur, "Türkiye’de mimarlığın doğru yapılmadığını düşünüyoruz. Yönetmelikler güncelliğini yitirdi, içinde gereksiz ve anlaşılması zor birçok madde var. Bunları daha anlaşılır ve Batılı standartlara uygun hale getirmek için mücadele ediyoruz" dedi.
Yönetmelikler Eski Yapıları da Kapsamalı
İzmir’deki yapı stokuna dikkat çeken Onur, "Şehrin yüzde 86’sı yeni deprem yönetmeliklerine uygun değil. Bu da büyük bir risk oluşturuyor. Ancak hızlı bir kentsel dönüşüm gerekiyor ve bunu parsel bazında yapmak büyük yanlışlara yol açıyor. Yol, su ve elektrik gibi altyapı sorunlarını çözmeden parsel bazında yapılan çalışmalar şehircilik açısından hatalı. Ada, alan ve şehir ölçeğinde kentsel dönüşümler yapılmalı. Bunun için de tüm paydaşların bir araya gelerek ortak bir yol haritası belirlemesi gerekiyor" dedi.
Geçmişte inşa edilen yapıların yönetmeliklere uygun olmamasının ciddi sorunlara yol açtığını vurgulayan Onur, "Kartalkaya'daki otel yangını buna en iyi örnek. Eğer bu bina bugünün yönetmeliklerine göre inşa edilseydi, can kaybı yaşanmazdı. Yönetmeliklerin sadece yeni yapıları değil, geçmiş yapıları da kapsayacak şekilde düzenlenmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.
İyi Mimar Yetiştirmek Öncelikli Hedefimiz
Mimarlık eğitiminin yetersiz olduğunu vurgulayan Onur, "Ülkemizde mezun olan pek çok mimar, mesleğini tam anlamıyla öğrenemiyor. İş dünyasında nitelikli ve işini iyi yapabilecek kişi sayısı oldukça az. Bizim öncelikli hedeflerimizden biri de bu sorunu çözmek" dedi.
Yapay zekanın mimarlık mesleğini tamamen devralamayacağını belirten Onur, "Mimar, bir binanın orkestra şefidir. Yapay zeka süreçleri kolaylaştırıyor, ancak bina tasarımının temelini mimarlar oluşturuyor. Mimar, binanın müellifi olarak tüm mühendislik disiplinleriyle uyum içinde çalışmak zorundadır. Aldığı eğitim sayesinde isterse binanın iç dekorasyonunu en ince detayına kadar, sandalyesine kadar tasarlayabilir, isterse de bir iç mimarla iş birliği yaparak yapının tarzına uygun bir iç mekan çözümü üretebilir" şeklinde konuştu.
Konut ve arsa fiyatlarına da değinen Onur, "Piyasada hala bir köpük olduğunu düşünüyorum. İnşaat maliyetleri ve enflasyon düştükçe, faiz oranları düzenlendikçe fiyatlar daha makul seviyelere inecek" dedi.