Arsa Sahiplerinin Altın Yılları Geride Kaldı!

Nurettin Balık

Konut üretiminde altın vuruş 2018 yılında yapıldı. Şu anda ise inşaat firmaları ellerindeki taahhütleri bitirmekle meşgul. İnşaat piyasasının yeni normaline geçmesi için piyasanın aksiyonuna bakarak hızla hazırladığını açıklanan verilerden görebiliyoruz. Bu geçişin durağanlığı barındırması kaçınılmaz bir sonuç. O yüzden inşaat piyasası en iyi ihtimalle herşey yolunda giderse 2020 yılının 3. Çeyreğinden sonra yenilenmiş piyasa koşulları çerçevesinde yollarına devam edecek. Çünkü “kartlar yeniden karılacak.”

 

Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayısı

 

1. çeyrek

2. çeyrek

3. çeyrek

4. çeyrek

TOPLAM

2014

298349

288428

239247

205730

               1.031.754

2015

187082

246083

211243

252822

                897.230

2016

261618

252329

197325

295378

 1 006 650

2017

236739

423063

527198

196203

 1 383 203

2018

138896

216408

136886

162037

  654 227

2019

 75183

-

-

-

  75 183

       

Toplam:

 4 016 493

 

 

 

 

 

 

 

Yapı Kullanma İzni Alınan Daire Sayısı

 

 

 

1. çeyrek

2. çeyrek

3. çeyrek

4. çeyrek

TOPLAM

 

2014

262982

160805

154262

199547

        777 596

 

2015

160981

194706

166895

210366

        732 948

 

2016

164701

188486

156568

244419

  754 174

 

2017

195930

194132

183074

251491

  824 627

 

2018

203016

196537

198991

274490

 873 034

 

2019

245819

-

-

-

 245 819

 

       

Toplam:

 3 430 602

 

                       

Yukarıdaki iki tabloyu incelediğimizde, ayrıca 2002 yılından başlayan TÜİK verilerinde de görüleceği üzere Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayıları 2002 yılından beri ilk defa olmak üzere 2017 yılının 4.çeyreğinde Yapı Kullanma İzni Alınan daire sayılarından az olmaktadır. Bunun anlamı şudur: İnşaat firmaları Yapı Ruhsatlarını aldıkları projelerini tamamlıyorlar ama yeni proje almıyorlar. Neden almadıkları daha önceki yazılarımda açıklamaya çalıştığımdan bu konuya girmiyorum.

Arsa sahiplerinin altın yılları geride kaldı.  Yukarıdaki Yapı Kullanma İzni Alınan Daire Sayıları (Oturma Raporu) tablosun bir çeyreklik dönem istisnası dışında  Oturma Raporu alınan daire sayısı hep bir önceki yıla göre artışlar sağlamış ve bir önceki rekorunu bir sonraki sene kırarak 2018 yılında 873.034 adet Oturma raporu alınan daire sayısıyla en son rekora ulaşmıştık. Son 5 yıl içinde inşaat ruhsatı alınan daire sayısı ile oturma ruhsatı alınan daire sayısını çıkardığımızda; inşaa edilip oturma raporu alınması gereken daire sayısının 585.891 adet olduğunu görüyoruz. 2019’un ilk çeyrek yapı kullanma izni alınan daire sayısına, inşaa edilip oturma raporu alınması gereken daire sayısı olan 585.891 adet dairenin hepsinin tamamlanacağını bile varsaysak ki bu mümkün değil,  831.710 daire yapar. Bu rakamda bir önceki yıla göre düşüş olacağının kesin göstergesi kabul edilebilir.

2018 yılından beri Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayıları hızla düşüş sergilemekte. Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayısı 2017’nin1. çeyreğinde  236.739 adet iken, 2018’in 1. çeyreğinde 138.896 adete ve 2019’un 1. çeyreğinde  ise 75.183 adete düşmüştür.

2018 yılında yaşanan ani kur hareketinden sonra piyasa şartları gereği sektörümüzün büyük bir kısmı temkinli olup yeni projelere başvurmadığını göstermektedir. Buradan hareketle piyasanın önceki normaline göre arsa sahiplerine sen yüzde 40 verdin, ben nasıl olsa fiyat artacak 45 vereyim, yok 50-55 hatta hatta % 80 vereyim diyecek babayiğit pek kalmadığından piyasa yeni normalini oluşturacaktır.

Dolayısıyla inşaat piyasasının yeni normalinin oluşması için inşaat piyasasının verilerine bakarak bu zeminin oluşmaya başladığını konut üreticileri olan müteahhitler tarafından söyleyebiliriz. Henüz bu zemine yani yeni normale arsa sahipleri elbette hazır değiller. “Komşum %50’ye yerini müteahhide verdi ben ondan aşağı vermem” diyen arsa sahiplerine en güzel cevabı müteahhitler  Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayılarıyla göstermekteler.

Farkında olmak zorundayız!

 İnşaat piyasasında enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde konut fiyatlarını maliyet arttı diye artırmak isteseniz bile arttıramazsınız. Arsa sahibiyle bugünün piyasasına göre yüksek oranda kat karşılığı sözleşme yapmış olan firmaların son 1,5 yıldır: “Maliyetlerimiz çok arttı fiyatlara yansıtamıyoruz, ama yakında yansıyacak, konut fiyatları şu kadar, bu kadar artacak” demelerine aldanmak büyük hata olur. Yüksek faiz ve yüksek enflasyonist ortamlarda her zaman enflasyonun altında olur konut fiyat artışları. Yapılması gereken tek şey kartları yeniden karıp, arsa sahipleriyle anlaşma yapılan oranları gözden geçirmekten başka bir şey değildir. Dolayısıyla YENİ NORMALin oluşması için koşullar da oluşuyor zaten.

Ekonomik koşulları görmezden gelen, görmek istemeyen müteahhitlerin zarara uğrayacakları aşikar.

2019 yılı Yapı Ruhsatı Alınan Daire Sayısı verileri çok önemli bir gösterge olacak.

Suya karşı kürek çekmek hem riskli olur, hem de yorucu.