Yıllardır giden düzen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından Orta Vadeli Plan kapsamında yapılan açıklama ile bir anda değişti. Yeni dönemde kira artışlarında önemli bir düzenleme yapılarak resmen uygulamaya geçildi. Radikal bir değişiklikle kira artış oranı hesaplamasında kritik bir değişiklik yapıldı. BU değişiklikle birlikte kira sözleşmelerinin yenilenmesinde ve yeni kira kontratlarının yapılışında esas alınacak artış oranı hesaplaması farklı bir endekse dayanacak.

Söz konusu değişiklik ev sahiplerini hayal kırıklığına uğratırken, yüksek bedellerde sözleşme yenilemek zorunda kalan kiracılar ise durumdan son derece memnun. Zira son yıllarda yüzde 17 ve üstü rekor kira artışları ile sözleşmelerini yenilemek zorunda kalanlar, bir sonraki kira sözleşmelerinde oldukça düşük rakamları kira kontratlarında görebilecekler. Milyonların merak ettiği gelişme Bakan Albayrak tarafından duyuruldu. Berat Albayrak, 2019-20120'ye ilişkin Yeni Ekonomik Program'a (YEP) ilişkin oldukça kritik ekonomik ayrıntıları anlatırken, milyonları ilgilendiren önemli bir açıklamada bulundu. Bakan Albayrak, "yeni dönemde bundan böyle kira artışı TÜFE yani Tüketici Fiyat Endeksi'ne göre yapılacak" dedi. Şimdi ev sahipleri kiraya verilecek gayrimenkullerinde sözleşmelerini TÜFE'ye göre yenileyecekler. Kiracılar için oldukça cazip olan bu durum Yİ-ÜFE'den çok daha cazip. Kiraya ödeyeceği rakam neredeyse yarı yarıya düşmüş olacak. Nasıl mı? İşte ayrıntıları.

Her ay Türkiye İstatistik kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon rakamlarında  düne kadar Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ile kira artış oranı hesaplaması yapılıyordu. Kira artış orenı, Yİ-ÜFE'nin oniki aylık toplamının ortalaması ile belirleniyordu. Şimdi bu durum Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile belirlenecek. 

Ne fark edecek?

Yİ-ÜFE'den TÜFE'ye geçilmesiyle birlikte aylık ve yıllık kira getirilerinde gayrimenkul sahipleri kaybedecek. Enflasyon rakamlarının Yİ-ÜFE ile yüksek gelmesi mal sahibinin işine yarayan bir durum. Aynı oranda kira artışında her sözleşme döneminde yüksek oranda enflasyon farkından gelir elde edebiliyordu. Aynı durumda kiracı ise her yıl daha yüksek oranda kirasına zam yapıldığından ötürü, ya yeni bir eve geçmek zorunda kalıyor, ya da ev shaibiyle anlaşara orta bir yol buluyordu. Kira artış oranı hesaplamasında TÜFE'nin kullanılacak olması kiracılara yarayacak. Ev sahibi ise önemli bir kira artışı gelirinden mahrum kalmış olacak. 

2018 yılı bu anlamda belirleyici oldu

2018'e girmeden başlayan yüksek kira artışı oranları nedeniyle kiracılar kara kara düşünüyor4du. Yıl başından bu yana en yüksek kira artış oranı ise içinde bulunduğumuz Eylül ayında gerçekleşmişti. Eylül 2018'de kira artışı Yİ-Üfe'ye göre yüzde 18.78 olarak kira kontratlarında gösterilmek zorunda kalmıştı. Yapılan düzenleme bu durumu tersine çevirecek. Aynı durumda Eylül ayında TÜFE ile yapılacak kira kontratında artış oranı 12.6 olarak uygulanacaktı. Ev sahibi ve kirasını ödeyecek kiracı için aradaki fark ise 6 puan. Oldukça önemli bir rakam. Şimdi hesaplar bu oranlara göre TÜFE'ye göre yapılacak...

Kira artış oranı belirlenmesinde TÜFE ile hesaplama nasıl yapılacak?

Kira artışında hesaplama yapılması Yİ-ÜFE ile benzer yöntemle yapılabilecek. Yİ-ÜFE'de oniki aylık ortalama kira artışını belirliyordu. Şimdi ise TÜFE'de yıllık (oniki aylık) ortalama baz alınacak.

Eylül ayını örnek vermek gerekirse;

Ağustos 2018 enflasyon rakamına bakıldığında, Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ağustos 2018'de aylık yüzde 2,30 arttı.

TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 2,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 12,29, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,90 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,61 artış gerçekleşti.

Üstte verilen örnekte baz alınacak oran on iki aylık ortalama sonucu olacak yani yüzde 12.61 oranı kira artışı hesaplamasında kullanacağımız rakam olacak.  Yani Eylül 2018'den Eylül 2019'a kadar kira sözleşmesini yenileyecek kiracı ve ev shaipleri bir yıllık kira artışında yüzde 12.61 oranı ile kiralarına zammı yansıtmış olacaklar.

Ev sahipleri ile kiracı kontratta anlaşma yöntemini seçiyor!

Milyonları etkileyen yeni düzenleme öncesinde ev sahibi ve kiracı daha çok sözlü olarak anlaşarak bir oran belirliyor ve bu rakam üzerinden yıllık kira artışını sözleşmelerine aktarıyorlardı. Bu yöntem oldukça yaygın. İyi niyet ve anlayış ile orta yol bulunması Türkiye'de aktif olarak kullanılıyor. Özellikle yüksek gelen oranlarda ev sahibinin anlayışı ile kiracının belirlediği bir oran sözleşmedeki yerini alıyor. Yeni dönemle birlikte ev sahibi ve kiracılar arasında yaşanacaklar şimdiden merak konusu olmuş durumda.